Zo voorkom je saboterende gedachten bij het solliciteren

solliciteren

mentale gezondheid

Zo voorkom je saboterende gedachten bij het solliciteren

Geplaatst op 18/11/2021 door Geoffrey Colson

Deel dit artikel

Elke dag opnieuw schieten er duizend en één gedachten doorheen ons hoofd. Zonder dat we hier eigenlijk bij stilstaan. Die hersenkronkels zijn niet altijd even positief, to say the least… Negatieve gedachten kunnen we eigenlijk missen als kiespijn. Zeker bij het solliciteren. In deze blog geven wij jou tips om een halt toe te roepen aan jouw saboterende gedachten in drie stappen. Dus… stop maar even met piekeren en begin te lezen! ;-)

Stap 1: bewustwording

Als je saboterende gedachten wilt vermijden (of toch alleszins onderdrukken), is bewustwording de eerste stap. Saboterende, negatieve gedachten overheersen ons hoofd meestal al langer dan we denken. We worden als mens immers gedreven door automatische (negatieve) gedachtenpatronen. Dit filmpje maakt duidelijk wat dit precies inhoudt.

Hoe kun je hier bewust van worden? Probeer een moment in te plannen waarin je even tijd neemt om stil te staan bij jezelf. Heb je een nieuwe, interessante vacature ontdekt, maar voel je jezelf onzeker bij het lezen ervan? Zakt de moed je in de schoenen bij een afwijzing via mail (of telefoon)? Neem een notitieboekje bij de hand om je negatieve gedachten in op te schrijven. ‘Ik zal nooit aanvaard worden voor een eerste sollicitatiegesprek’ of ‘Die werkgever zal geen goede indruk van mij hebben gehad’ zijn slechts enkele voorbeelden.

Idealiter houd je gedurende meerdere dagen of een week deze hersenspinsels bij in een soort ‘logboek’. Zo kun je een duidelijk beeld krijgen van wat jou het meest parten speelt. Je hoeft hiervoor geen halve roman te schrijven! Korte nota’s volgens het ‘3G-schema’ volstaan. Hierbij noteer je kort telkens een Gebeurtenis en het Gevoel; de Gedachten die hieruit voortvloeien. Alvast een voorbeeld:

Gebeurtenis: Je herleest een mailtje dat je stuurde voor een sollicitatie en merkt plots dat er een paar fouten in staan. Je maakte een spellingsfout en vergat ergens een spatie tussen twee woorden.

Gevoel: Je voelt je teleurgesteld in jezelf. Je maakt je zorgen, bent angstig en op de rand van een regelrechte paniekaanval.

Gedachten: ‘Ik heb het verbrod. Pfffft, ik doe ook nooit iets goed.’ ‘Dit zal een slechte indruk maken.’ ‘Ik kom slordig over.’ ‘Nu gaan ze mij zeker niet uitnodigen voor een gesprek.’

Tip: Lukt het niet om je gedachten vast te pinnen? Probeer een sessie mindfulness of meditatie. Het is misschien het laatste waar je aan zou denken, maar door je proberen te focussen op het hier en nu krijg je al snel een duidelijk beeld van wat er jou op dat moment het meeste dwarszit.

Stap 2: herken patronen

Ok, je bent je nu bewust van jouw negatieve gedachten en je hebt deze voor jezelf in kaart gebracht. Om orde te scheppen in de chaos, is het interessant om deze saboterende denkwijzen op te splitsen in een aantal categorieën. Over het algemeen kunnen we er een 8-tal onderscheiden. We zetten ze hieronder even op een rijtje.

1. Zwart-wit denken (alles/niets denken) (nooit, niemand, altijd, alles, niets…)

Dit is ongetwijfeld één van de meest voorkomende vormen van negatief denken. We zien alles zwart en er is geen ruimte voor zogenaamde grijstinten. Gedachten zoals ‘Ik zal nooit een nieuwe job vinden.’ of ‘Niemand wil mij aannemen.’ Tja, niemand is perfect. Maar toch… beetje dramatisch, niet?

2. Veralgemenen/etiketteren (op basis van 1 gebeurtenis, gevoel, gedachte en jezelf daarmee gelijkstellen)

Voorbeeld bij uitstek: je hebt net één sollicitatiegesprek achter de rug waarbij je wat minder goed uit je woorden geraakte. Je denkt meteen ‘Ik ben sociaal incapabel’, terwijl je bij 10 andere gesprekken wél een vlot, aangenaam gesprek kon voeren. En zelfs zorgde voor een perfect getimed grapje. ;-)

3. Selectief denken (enkel oog hebben voor het negatieve en het positieve vergeten)

Stel: na een lange sollicitatieprocedure mag je eindelijk op gesprek. Uiteindelijk wordt je net niet weerhouden als kandidaat en eindig je op de tweede plaats. Het is dan gemakkelijk om jezelf hiervoor volledig af te breken. Te denken dat je volledig gefaald hebt. Nochtans verdien je eenpluim voor vele andere zaken; zoals je goede CV, motivatiebrief en de prima voorbereidingsopdracht die je voor de sollicitatie hebt gemaakt. Die dingen zitten alvast goed. Of, in de gevleugelde woorden van Het Zesde Metaal: ‘’t Is nog al nie naar de wuppe.’

4. Zelfbeschuldiging /persoonlijk verwijt (bv. dingen die jouw fout niet zijn, waar je niets mee te maken hebt, toch nog op jezelf nemen)

Als je wat later dan voorzien toekomt op je sollicitatiegesprek omdat jouw bus vertraging heeft, ligt dit niet aan jou. We raden toch sterk aan om minstens een kwartiertje op voorhand toe te komen… Zo heb je wat speling, mocht er iets fout lopen (met het openbaar vervoer). Je kan dan ook nog even je haar gaan kammen op de WC of een korte ademhalingsoefening doen tegen de stress!

T Is nog al nie naar de wuppe.
Het Zesde Metaal
Photo by Tim Mossholder on Unsplash

5. De lat te hoog leggen (zodat je bijna niet anders kan dan falen)

Perfectionisme wordt vaak gezien als een mooie eigenschap. Er is echter een keerzijde aan de medaille. Wanneer je hierin overdrijft, kun je uiteindelijk niet anders dan falen. Vooral dan ten opzichte van jezelf. Wees dus alsjeblieft mild voor jezelf. Je gunt het de anderen immers ook!

6. Met twee maten en gewichten meten (minder lief zijn voor jezelf dan voor anderen mochten deze zich in dezelfde situatie bevinden)

We keren hierbij terug naar een voorbeeld eerder in deze tekst. Als je jezelf verwijt ‘slordig’ te zijn voor een spellingsfout, moet je je eens afvragen of je het nu wel zo erg vindt als iemand anders zo’n foutje maakt in een e-mail. Of in een vacature. Hoogstwaarschijnlijk zou je er niet zo zwaar aan tillen...Daarbij: de wereld gaat niet ten onder aan een spellingsfout, weetjewel.

7. Gedachten lezen

Doen we vaak, hoor. Beeld je in dat je een sollicitatiegesprek hebt waarbij een ‘jurylid’ jou continu fronsend -soms grijnzend- aankijkt. Je kan dan al snel gaan denken ‘Die heeft iets tegen mij’. De kans is groot dat het fronsen en grijnzen gewoon behoren tot de aard van de persoon. Of misschien zit het jurylid in kwestie met constipatie. Of erger nog, aambeien. Feit is: eigenlijk kunnen we nooit weten wat mensen écht over ons denken. Waarom dan meteen het ergste veronderstellen?

8. Doemscenario’s bedenken

Last but not least… Heeft de mens een onmiskenbaar talent voor doemdenken. Vanaf het moment dat er iets tegenzit, slagen we erin om een catastrofaal scenario te bedenken voor de (al dan niet nabije) toekomst. Nochtans… Het is niet omdat je ‘s ochtends uitglijdt in de douche of je haar niet gestijld krijgt, dat de rest van de dag om zeep is. Relativeren en positief denken zijn de boodschap! ;-)

Stap 3: probeer je gedachten om te buigen

Probeer voor iedere negatieve gedachte die je hebt een alternatief te formuleren. Schrijf het bij je nota’s. Bijvoorbeeld: ‘Dit was een mindere dag, maar ik heb er veel uit geleerd.’ ‘Dit gesprek viel tegen, maar ik kan mijzelf uiteindelijk niets verwijten.’ ‘Binnenkort vind ik wel een nieuwe job.’ Verzin een mantra (‘Yes, I can!’). Wees mild voor jezelf. Praat er ook over met jouw omgeving. Je zal al snel merken dat je lang niet de enige bent die last heeft van saboterende gedachten!

Als je last hebt van negatieve gedachtenpatronen is er goed nieuws: je kan er aan werken! Je moet er even bij stilstaan, ze goed in kaart brengen en pas dan kun je een poging ondernemen om ze om te buigen. In welke saboterende gedachten herken jij jezelf het meest? Laat het ons weten! Wij wensen jou alvast veel succes met het solliciteren en… You got this. Really! ;-)