Ageisme (of leeftijdsdiscriminatie) kan voorvallen op verschillende domeinen, maar is het best gekend op de arbeidsmarkt. Iemand die net van school komt, loopt elke dag opnieuw tegen de “minstens vijf jaar ervaring”-muur. Iemand ouder dan vijftig die hun job verliest is dan weer slachtoffer van vooroordelen zoals te duur, snel ziek, niet meer mee met de digitale maatschappij…
Van 2017 tot en met 2022 ontving Unia 5235 meldingen over discriminatie in het domein “Arbeid en werkgelegenheid”. Van deze meldingen gingen maar liefst 485 meldingen over discriminatie op basis van leeftijd. Niet enkel is leeftijdsdiscriminatie illegaal en strafbaar, ook kunnen deze vooroordelen weerlegd worden en zijn er net veel voordelen aan het aanwerven van iemand met meer ervaring.
We hebben allemaal wel eens vooroordelen
Met schaamte beken ik dat ik zelf ook ooit toegaf aan de vooroordelen over een oudere collega. Als jonge twintiger kwam er ineens iemand van midden de veertig in mijn team. Ik werkte toen op de klantendienst bij een hip scale-up bedrijf. Hoewel ik nu besef dat veertig zeker niet oud is, dacht ik “wat komt zij hier doen?”. Zeker toen Lydia op de eerste werkdag haar pc opstartte en zei “Maar hoe open ik hier dan internet op?” Ik had direct mijn beeld gevormd. Maar wat was ik mis.
In de jaren die volgden op deze eerste dag, heb ik enorm veel bijgeleerd van mijn ietwat oudere collega. Niet enkel was ze “een machien”, zoals ik haar al lachend vaak noemde als ze dubbel zo hard werkte als de andere collega’s, ook was ze enorm geëngageerd en bleef ze bijna nooit een dag ziek thuis.
Ook leerde mijn oudere collega mij de kunst van het relativeren. Waar ik een kleine tegenslag op het werk soms als het einde van de wereld zag, beschouwde Lydia dit als een simpel probleem dat op te lossen viel. Er waren belangrijkere dingen in het leven dan werken: gezondheid, familie, vrienden.
Jammer genoeg werd het bedrijf waar ik toen werkte na enkele jaren overgenomen. Enkel de merknaam werd overgekocht door de concurrentie, het personeel werd op straat gezet. En hoewel Lydia enorm gedreven was en een prachtig persoon, had zij het na deze sluiting heel moeilijk om een nieuwe job te vinden. Kon ik maar alle werkgevers gaan uitleggen waarom al die vooroordelen niet nodig waren.
"Oudere werknemers zijn te duur!"
Het klopt dat een oudere werknemer een hogere loonsverwachting heeft dan iemand die net is afgestudeerd, maar dat heeft zijn reden: niet enkel hebben zij minder tijd nodig om ingewerkt te raken in de job, ook brengen ze inzichten mee uit eerdere ervaringen waarvan je als bedrijf enkel de vruchten kan plukken. Ik ben nog elke dag dankbaar dat ik enkele jaren kon samenwerken met Lydia en elke dag kon bijleren van haar levens- en werkervaring.
"Het ziekteverzuim loopt op bij oudere werknemers"
Hoewel men verwacht dat iemand ouder sneller ziek wordt, is dit niet per sé het geval. Waar Millenials en GenZ’ers ervoor gekend zijn hun gezondheid te prioriteren, zal een oudere werknemer niet snel ziek thuis blijven. Het enige risico bij de oudere generaties is dat wanneer ze uitvallen, dit vaak voor langere tijd is. Toch mag deze reden je als werkgever niet tegenhouden om iemand ouder aan te werven. De voordelen wegen echt wel op tegen de vooroordelen!
"Kunnen oudere werknemers wel nog overweg met een pc?"
Natuurlijk zijn er mensen van de oudere generaties die niet zo vlot zijn met alle digitale snufjes waar we de dag van vandaag mee te maken hebben. Zelf kan ik me niet eens herinneren hoeveel telefoons van mijn mama ik al ontvangen heb, elke keer ze een nieuwe smartphone koopt en niet weet hoe ze iets moet instellen. En natuurlijk is er nog het voorbeeld van Lydia, die niet wist hoe ze haar internetbrowser moest openen op haar eerste werkdag. Dit wil echter niet zeggen dat deze mensen totaal niet overweg kunnen met een computer of andere digitale toepassingen. Ook bestaan er voldoende opleidingen die je nieuwe medewerker kan volgen, om mee te zijn met de digitalisering. Het is niet omdat iemand ouder is, dat deze persoon niet meer wil bijleren.
"Maar ze zitten zo dicht bij de pensioenleeftijd!"
Vaak worden vijftigplussers niet meer op een sollicitatiegesprek uitgenodigd, omdat de werkgever vindt dat ze te dicht bij de pensioenleeftijd zitten en dus niet lang in dienst gaan blijven. Nu moet je mij eens zeggen welke twintiger of dertiger tegenwoordig nog tien jaar binnen hetzelfde bedrijf blijft. De arbeidsmarkt is de laatste vijftien jaar veranderd, en de jongere generaties zijn vaker jobhoppers. Ze willen vooruit in het leven en zodra ze op een job zijn uitgekeken of niet meer tevreden met management, gaan ze op jacht naar de volgende uitdaging. Iemand die ouder is, zal meer geneigd zijn om effectief tot aan hun pensioen in dienst te blijven. Waar je dus misschien vijf jaar (als je geluk hebt) zeker bent van die jonge werknemer, heb je bij een oudere werknemer meer kans op een carrière van minstens tien jaar nog binnen je bedrijf!
Wanneer word ik zelf die oudere sollicitant?
Als jonge twintiger beschouwde ik iemand van veertig als ‘oud’. Maar wanneer krijg ik zelf die stempel opgeplakt? Als echte millennial ben ik helemaal mee met de trend van ‘rage applying’. En hoewel ik een mooie CV heb opgebouwd, krijg ik toch vaak een negatieve respons. “Te veel ervaring” of “we zoeken een meer junior profiel”. Hoewel ik niet per sé een nieuwe job wil, creëert dit toch een angstig gevoel. Wat als ik bijna ben afgeschreven? Wat als ik nooit nog ergens een kans krijg, moest het echt fout lopen in mijn huidige job? Ik heb nog zoveel bij te leren in mijn carrière en ik wil nog zoveel doen. Ik kan me niet voorstellen dat ik binnen enkele jaren, als ik de drempel van veertig voorbij ga, ineens minder gemotiveerd zou zijn dan nu. Of dat ik niet meer zou willen bijleren elke dag. Ik hoop dat de volgende generaties twintigers vrijer van vooroordelen zijn dan ik was.
Stop met leeftijdsdiscriminatie en geef oudere sollicitanten een kans!
Ik kan het niet genoeg herhalen: leeftijdsdiscriminatie bij het aanwerven van nieuw personeel moet echt stoppen. Natuurlijk kan je voor sommige profielen enkel iemand junior aannemen. Natuurlijk moet je je budget bekijken. Toch is (leeftijds)diversiteit binnen een team iets dat we moeten aanmoedigen. Verschillende generaties kunnen zoveel van elkaar bijleren en bezorgen elkaar een inzicht in een compleet andere visie. Door mensen van alle leeftijden bij elkaar te brengen op de werkvloer, zorg je als werkgever voor een team dat sterk is op alle vlakken en zich kan inleven in alle doelgroepen waarop je je als bedrijf wil toespitsen.
